Mucizevi Bitki: Kekik

Kekik Bitkisi (Thymus Vulgaris L.)

Kekik Bitkisi, Ülkemizde Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgesinde oldukça fazla üretilen bu bitki sağlık açısından oldukça faydalıdır. Özellikle yemeklere lezzet katmak amacıyla kullanılan bu bitki sıcak olarak içecek olarak da kullanılmaktadır. Ayrıca bu bitkinin içerisinde bulunan bileşenler sağlık açısından bir çok önem arz eden ilaç yapımında kullanılmaktadır. Tür itibariyle Ballıbabagiller familyasından olup güneşi oldukça seven bir türdür. Kekik çoğunlukla çorak toprak yapısında yetişen yıllık bir bitki türüdür. Yapılan araştırmalarda kekik'in boyunun 15-40 cm kadar olduğu tespit edilmiştir. Kekik bitkisinin bir çok türü bulunmaktadır ancak görüntü itibariyle yaprakları karşılıklı olup koyu yeşil renkli, saplı veya sapsız olan türleri bulunmaktadır. Görüntü itibariyle çiçekleri geriye doğru olup çan şeklindedir. Kendi türleri içerisinde pembe, eflatun, pembemsi ve pembemsi beyaz renkleri bulunmaktadır. Kekiğin kökleri saçak şeklinde, gövdesinin alt kısmı odunsu olup üst kısmı oldukça sık çatallıdır. Ülkemizde kekik bitkisinin bir çok türü olmakla birlikte bölgeden bölgeye farklı isimlerle anılmaktadır. Kimi bölgelerde Anzer çayı, Adi kekik, Girit kekiği, Beyaz Kekik, Thymus ve Güveyotu olarak ifade edilmiştir.

Kekik Bitkisinin Yetiştirilmesi

Dağlarda doğal olarak yetişen bu bitki çorap topraklarda kendiliğinden yetişmektedir. Kimi üreticiler doğal yolların yanı sıra kendisi tarafından üretilmiş ise de getirisinin fazla olmaması hasebi ile yetiştiriciliğiyle fazla uğraşmamaktadır. Kekik otu ülkemizde genellikle Haziran ve Ekim Aylarında toplanmaktadır. Odunsu bölgenin üst tarafından yani çiçeğinden 4-5 cm aşağı kısmı kesilerek yaklaşık olarak 35 derece olan güneşli günlerde kurutulur ve uzun yıllar boyunca korunması halinde tüketilmektedir. Kekik yetiştiricileri sağlıklı bir bünyeye sahiptir. Bunun temel nedeni kekiğin içerisinde bulunan bileşimlerden kaynaklıdır. Yapılan araştırmalarda kekiğin doğal bir kokusu bulunmaktadır. Sağlık açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Kekik iştahı açarak, sindirimi kolaylaştırır. Ayrıca sabahları tüketilmesi halinde zihni açmaktadır. Ayrıca apandisit rahatsızlığı çeken kişilerde idrar söktürücü özelliğe sahiptir. Kek bitkisinin içinde bulunan bileşimler kimya ve yemek sanayinde fazlaca kullanılmaktadır. Bir kısım bölgelerde kekik çayı sabah akşam sürekli olarak tüketilmektedir. Birçok türü olan kekik bitkisi özellikle ülkemizde fazlaca üretilmektedir. Birçok yatırımcı kekik bitkisi ihracatı yaparak bu bitki vesilesi ile ülkeye ticari kazanç sağlamaktadır. Ayrıca köylerde yaz aylarında bu bitki toplanarak kişilerin geçimine ciddi kazançlar sağladığı bilinmektedir.

Kekik Çeşitleri

Kekik çimenlik, çayırlarda ve kırsal bölgelerde yetişen bir bitki türüdür. Güneşi ve ısıyı çok sever bunun için toprağın sıcaklığının fazla olduğu dağlık bölgelerde daha çok görülür. Kekiğin kendine has çok güzel bir kokusu vardır ve bir çok yerde kullanılır. Yemeklere özellikle tat katması için baharat olarak kullanılır. Ayrıca kekikten uçucu yağlarda elde edilir. Kekik tam bir şifa kaynağıdır. İçindeki birçok vitaminler sayesinde bazı hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir.

Kekik özelliği açısından birçok çeşidi bulunmaktadır. Yaklaşık Dünya'da 350 kadar türü olduğu bilinmektedir. Türkiye'de en çok dağ kekiği ve bahçe kekik yetişiyor.

Dağ kekiği,

Adından da anlaşıldığı gibi dağlar da ve kayalık bölgeler de doğal olarak yetişen kekik türüdür. Doğal olarak yetişdiği için tam bir şifa kaynağıdır. Şöyle söylemek gerekir ise doğal bir antibiyotiktir. Vücudu mikroplardan arındırır ve mikrobik hastalıklara karşı korur. Çiçekleri mor renkte küçük küçük olur. Ama çok güzel kendine has bir kokusu bulunur. Bu kekiğin çayı yapılarak içilir ve yemekler de baharat olarak kullanılır.

Bahçe kekiği

Dağ kekiği gibi kendiliğinden yetişmez. Tıpkı maydonoz ve ıspanak gibi ekilerek yetiştirilir. Hatta bu kekik evde saksıların içinde de yetiştirilebilir. Bahçe kekiğide sıcak toprağı sever, ama yinede soğuğa karşıda çok dayanıklıdır. Bahçe kekiği ilkbahar aylarında ekimi yapılır. Yaz aylarına doğu çiçek açar, çiçek açtığı zaman bahçe kekiğinin hasadı yapılır. Bu kekik hasattan sonra bir çok yerde kullanılır. Kurutularak çiçeklerinden baharat elde edilir, yağı çıkarılarak bir çok alan da kullanılır.

Bilye Kekik ( Thymus Vulgaris )

Bilye kekik, güçlü bir kokusu olan ballıbabagiller familyasından olan çok yıllık otsu bitkidir. Thymus vulgaris Latince adı olan bitkinin anavatanı Akdeniz'dir. Güney Batı Anadolu bölgesi ülkemizdeki bilye kekik bitkisinin en yaygın yetiştiği yerdir. Kekik türleri arasında geniş yaprakları olan, ilk görünüşte naneye benzeyen bitki olsa da, çiçeklerinin bilyeye benzemesi nedeniyle bilye kekik olarak anılır. Bu tür kekiğin oldukça keskin bir kokusu bulunur. Özellikle et yemeklerine ilave edildiğinde, aroması yemeğin lezzetini arttırır. Domatesli yemekler, omletler, çorba ve pizzalarda pek çok kişi tarafından tercih edilen kekik türüdür. Yemek soslarının hazırlanması içinde en uygun kekik türüdür. Ayrıca halk arasında yemeklerin sindirimini de kolaylaştırdığına inanılır. Bu yüzden hazmı zor yemeklerde bilye kekik kullanımı yaygındır.

Halk arasında eskiden beri bilinen bilye kekik, Romalılar döneminde bile depresyonda kekik yağı şeklinde kullanılırdı. Bu bitkinin daha çok mezarlıklarda yetişmesi nedeniyle, ölümle ilişkili bir bitki olduğuna inanılırdı. Cüzam hastalığına iyi geldiği düşünüldüğünden, bu dönem oldukça tanınmış bir bitkiydi. Bilye kekik günümüzde zayıflatıcı etkisiyle bilinmektedir. Bu şifalı kekik türü genel sağlık açısından sayısız fayda sağlamaktadır. Bilinçli şekilde kullanılırsa, bu faydalı etkilerinden yararlanabilirsiniz.

Bilye kekik çay olarak, ekstrakt, tentür, yağ, sabun ve şampuan olarak yaygın olarak kullanılır. İçeriğinde uçucu yağlar olduğundan, ilaç üretiminde de kullanılmaktadır. Bilye kekik çayının sindirimi düzenlemede, mide gazlarını gidermede, öksürüğün tedavisinde, kan dolaşımının düzenlenmesinde, ruhsal sorunlarda oldukça yararlı olduğu bilinir. İçeriğindeki maddeler, bileşimler sayesinde antiseptik özelliği bulunduğundan, ev hijyeninde de kullanımı yaygındır.

Bilye kekik uygun koşullarda kurutularak, kapaklı cam kavanozlarda güneş almayan, serin ve kuru yerde saklanırsa 6 ay kadar tazeliğini koruyabilir. Görünümü top top şekilli olan, içimi oldukça güzel olan bilye kekik, bildiğimiz kekik gibi acı da olmaz. Normal kekik çayı bazı kişilerde tansiyonu yükseltebilir. Ancak bilye kekik daha hafif içimlidir. Zayıflama çaylarında bile rahatlıkla kullanılabilir.

Bilye kekik aynı zamanda kozmetik ve ilaç sanayinde de kullanılır. Bu kekik türü Akdeniz ve Orta Doğu bölgesinde yoğun olarak yetişir. Bu yöredeki insanlar bilye kekik ihracatı yaparak ekonomiye katkı yaparlar. Bitkinin özellikle zayıflamada, kış aylarında vücut direncinin güçlenmesinde kullanımı yaygındır.

Tota Kekiği / Yayla Kekiği (

En meşhur kekiklerden biri Tota kekiğidir. Sütçüler kekiği ya da Tota kekiği diye anılıyor. Yağ oranı çok yüksek olduğu için yurtdışına ihraç ediliyor. Yabani olarak yetişir.

Türkiye'de dağlık bölgelerde endemik olarak yetişen yayla kekiği (Origanum minutiflorum O.

Schwarz et. H. Davis) koruma altına alınması gereken en önemli 10 tür arasında gösterilmektedir. Yayla kekiği yüksek uçucu yağ verim ve kalitesi için önemlidir. Yayla kekiği örneklerinde uçucu yağ oranı % 1.7-4.9 arasında değişmiştir. Yayla kekiği uçucu yağının en önemli bileşeni olan karvakrol % 60.3 - 92.3 arasında bir değişim göstermiştir